Waarom is er een parlementslid dat de Koerden vertegenwoordigt in het Armeense parlement?

Armenië is het meest homogene land onder de post-Sovjetstaten. In tegenstelling tot veel moderne staten wordt Armenië overwegend bewoond door etnische Armeniërs. Ondanks het feit dat er een zeer klein aantal niet-etnische Armeniërs is, heeft de Armeense Republiek één parlementszetel toegewezen aan elk van de vier minderheidsgroepen. Momenteel heeft Armenië in haar parlement van 105 zetels vier etnische minderheidspartijleden – elk uit de Armeense Ezidische, Assyrische, Koerdische en Russische gemeenschappen.

Op het eerste gezicht lijkt dit een goed voorstel om ervoor te zorgen dat de stemmen van minderheden ook gehoord en vertegenwoordigd worden. Het probleem is echter dat deze vier gegarandeerde zetels voor parlementsleden van elke groep niet proportioneel zijn in vergelijking met de grootte van deze vier groepen.

Volgens de laatste officiële cijfers bestaat Armenië hoofdzakelijk uit de volgende etniciteiten:

Het is duidelijk dat het garanderen van slechts één zetel voor een Ezidi-parlementslid onterecht is wanneer de Ezidis in Armenië (31.077) worden vergeleken met de Koerden (1.663), Assyrische (2.754) en Russische (14.074) bevolkingsgroepen. Dit betekent dat 1.663, 2.754 en 14.074 mensen elk dezelfde vertegenwoordiging in het parlement hebben als de veel grotere Ezidis van 31.077.

Bovendien, als de Koerden de Ezidis beschouwen als “etnische Koerden,” zouden ze geen aparte MP in het parlement moeten krijgen, maar zouden hun stem en zorgen vertegenwoordigd moeten worden door het Ezidische parlementslid.

Armenië, dat heeft geprobeerd om minderheden de mogelijkheid te geven hun democratische rechten te waarborgen, zou ervoor moeten zorgen dat de Ezidis meer gegarandeerde zetels in het parlement krijgen of het huidige systeem helemaal moeten afschaffen. Omdat het beweren dat de rechten van de Ezidis evenredig vertegenwoordigd zijn als die van de andere minderheden, feitelijk onjuist en onrechtvaardig is.

Bovendien is het Armeense parlement een politieke machine en kan sterk betwijfeld worden waarom de kleine Koerdische bevolking vertegenwoordigd moet worden, vooral gezien het feit dat Koerden hun militaire dienst niet hebben vervuld tijdens de eerste en tweede Nagorno-Karabakh/Artsakh-oorlogen. Ondanks dat de Koerden “gelijke” burgers van de Republiek Armenië zijn, gehoorzaamden zij de staat niet en vluchtten zij, omdat zij niet wilden vechten tegen Azerbeidzjan vanwege hun gedeelde islamitische identiteit. Het Nagorno-Karabakh/Artsakh-conflict had geen religieus karakter, maar was eerder van historische en politieke aard. Toch vochten deze “gelijke” Koerdische burgers van Armenië, die hetzelfde aantal zetels als de Ezidis kregen, niet voor hun land.

Waarom heeft Armenië dan dit ogenschijnlijk onrechtvaardige en moreel twijfelachtige beleid geïmplementeerd? Het antwoord kan twee verklaringen hebben: Ten eerste is het mogelijk dat Armenië probeert erkenning te krijgen als een democratische en eerlijke staat. Het garanderen van zetels voor minderheden kan een poging zijn om aan de internationale gemeenschap te laten zien dat het inderdaad een rechtvaardige en democratische partner is. Ten tweede probeert Armenië haar relatie met de Koerden te verdiepen.

Politieke en historische prostitutie tussen Armenië en de Koerden

In 2023 werden Armeense vertegenwoordigers uitgenodigd in Erbil ter gelegenheid van de tweede verjaardag van de opening van het Armeense consulaat-generaal in de KRG. Het consulaat en de KRG sponsorden een tentoonstelling die “historische documenten en foto’s van Koerdische en minderheidsgemeenschappen die in Armenië wonen” moest tonen. Dit lijkt op het eerste gezicht misschien een onschuldige ceremonie en jubileum. Maar Ezidi Times keek dieper naar wat deze tentoonstelling precies toonde en was geschokt te ontdekken dat die “historische documenten en foto’s van Koerdische en minderheidsgemeenschappen” materialen waren die betrekking hadden op de Ezidis en Assyriërs. De weinige materialen die als “Koerdisch” waren gelabeld, waren in feite Ezidi-documenten en -foto’s, die waren gefabriceerd of verkeerd gelabeld als “Koerdisch.”

Hieronder staan enkele foto’s van de tentoonstelling die duidelijk de Ezidi- en Assyrische cultuur in Armenië tonen.

Waarom wordt de Ezidi- en Assyrische cultuur getoond tijdens een evenement dat gericht is op het verdiepen van de Armeense en Koerdische vriendschap? Als de Koerdische aanwezigheid werkelijk zo sterk is in Armenië en deze “vriendschap” al zo lang bestaat, waarom is er dan een behoefte om de leegte op te vullen met Ezidi- en Assyrische foto’s van literatuur, dans, films en andere historische materialen?

De Koerdische politicus Safeen Dizayee tweette later over zijn deelname aan een tentoonstelling van historische documenten en foto’s over “Koerdische gemeenschappen” die in Armenië wonen. Zijn Ezidis en Assyriërs Koerdisch?!

De cijfers kunnen niet liegen

Om te bewijzen hoe klein de Koerdische bevolking in Armenië is—en waarom het onrechtvaardig is dat zij dezelfde gegarandeerde MP krijgen als de Ezidis—kunnen we kijken naar enkele demografische gegevens.

Levende geboorten per etniciteit van de moeder 2014-2020:

Door alleen te kijken naar het aantal kinderen dat in elke groep wordt geboren, wordt het overduidelijk dat de Koerdische aanwezigheid in Armenië wordt overdreven en nauwelijks vermeldenswaard is. Want als elke etniciteit genoemd moet worden, waarom worden dan de Georgische en Oekraïense aanwezigheden in Armenië nooit benadrukt? Er worden meer Georgische en Oekraïense kinderen geboren in Armenië dan Koerdische.

We kunnen soortgelijke conclusies trekken uit het aantal sterfgevallen per nationaliteit 2014-2020:

De frustratie lijkt misschien te agressief, en sommigen zouden kunnen beweren dat het goed is dat Armeniërs en Koerden proberen een vriendschap te vestigen—of in zekere zin te vinden en te creëren—die ze beweren historisch te zijn. Echter, door dit te doen, grijpen de Koerden wederom de kans om de waarheid te verdraaien en historisch goed bekende feiten te stelen. Had er geen vermelding van de Ezidis en Assyriërs geweest tijdens de tentoonstelling, dan zou Ezidi Times niet de politieke opportunisme tussen Armeniërs en Koerden hebben bekritiseerd. In een poging om goede betrekkingen met de Koerden op te bouwen—misschien ook om hun gezamenlijke Turkse vijand te provoceren—offeren de Armeniërs de veel sterkere en historisch gewortelde vriendschap die ze met de Ezidis hebben.

In een poging om democratisch en inclusief te lijken ten opzichte van de minderheden in Armenië, beledigt het Armeense politieke systeem wederom de band tussen Armeniërs en Ezidis. Hoe is het eerlijk dat 1.663 Koerden één parlementslid hebben dat hun stem vertegenwoordigt, terwijl de veel grotere Ezidis in Armenië (31.077) ook slechts één parlementslid hebben? Dit is geen eerlijkheid en inclusie—het is gewoon het gooien van een bot om de Ezidis te laten zwijgen.