Eğitimli Kızlar Olmadan Ezdikhan Olmaz
Geçen yıl, Ermenistan evlilik yaşı ile ilgili yasalarını değiştirdi. Daha önce, yasal evlenme yaşı 18 idi, ancak ebeveyn izniyle 16 yaşındaki bireylerin evlilikleri de kaydedilebiliyordu. Ancak 11 Eylül 2024 itibarıyla bu artık mümkün değil ve Ermenistan’da evlilik kaydı yaptırmak isteyen tüm bireylerin en az 18 yaşında olması gerekiyor, istisnasız.
Sembolik olarak, bu yasal değişikliğin yazarı, aynı zamanda Ermenistan Ulusal Meclisi İnsan Hakları ve Kamu İşleri Daimi Komitesi Başkan Yardımcısı olan Ezidi milletvekili Rustam Bakoyan’dı. Ermeniler arasında da çocuk evlilikleri yaşansa da, bunların ezici çoğunluğu Ermenistan’daki Ezidi nüfusunda gerçekleşmektedir. Örneğin, 2023–2024 eğitim öğretim yılında, 1.319 Ezidi kızından sadece 171’i 2023 yılı içinde eğitim sisteminden ayrıldı. Rustam Bakoyan, erken yaşta yapılan evliliklerin reşit olmayan kızları olumsuz etkilediğini vurgulamıştır. Bu kızların sosyal koruma, sağlık hizmetleri ve eğitim hakları ihlal edilmektedir.
Aralık 2024’te, Birleşmiş Milletler Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılması Komitesi, Ermeni yasama organlarının, 18 yaş altı evliliklere dair tüm istisnaları ortadan kaldırarak yasa değişikliği yapmalarını takdir etti. Ancak komite, Ermenistan’daki Ezidiler arasında çocuk evliliklerinin yaygın olmaya devam etmesinden endişe duyduğunu belirtmiştir, özellikle de kayıtsız evliliklerin Ezidi nüfusunda oldukça sık görülmesi nedeniyle.
Sadece Evlilikle İlgili Değil – Geleceğimizin Hayatta Kalmasıyla İlgili
Ermenistan, belki de Ezidiler için güvenlik ve benzersiz etnik ve dini kimliklerini koruma ve muhafaza etme konusunda en güvenli ve en destekleyici ülke olsa da, çocuk evlilikleri hala ciddi bir sorun olmaya devam etmektedir. Hem Ezidi erkekleri hem de kızları 18 yaşına gelmeden evleniyorlar, ancak reşit olmayan kızların evlendirilmesi daha yaygındır ve genellikle eşleri 18 yaşında veya daha büyük olmaktadır. Evlilik arzusu kişiseldir ve sosyal normlar tarafından belirlenmemelidir. Ancak, Ermenistan’daki Ezidi kızları söz konusu olduğunda, sorun şu ki, çoğu gerçek bir seçim yapma şansına sahip değildir. Çoğu, kariyer yapmanın gereksiz olduğuna inanarak yetiştirilir, çünkü her halükarda evlendirileceklerdir. Bu düşünce tarzı, sadece Ezidi toplumu için değil, aynı zamanda her bir kız çocuğu için de zararlıdır.
18 yaşından önce evlenen kızlar, çok genç yaşta anne olma eğilimindedir. Kendileri ergen oldukları için, bir çocuğa bakmaları beklenir—sadece fiziksel olarak değil, aynı zamanda duygusal ve zihinsel olarak da. Evet, herkes evlenebilir ve çocuk sahibi olabilir, ancak çocuklar sadece yiyecek, uyku ve düzgün giysilere ihtiyaç duymazlar. Ayrıca bakıma, korunmaya ve ebeveyn rehberliğine ihtiyaçları vardır. 17 yaşındaki birisinden bunu beklemek—ki bu, 30’larının ortalarındaki kişiler için bile zor olabilir—gerçekten gerçekçi değildir. Eğitimli ve sosyal olarak istikrarlı ebeveynler tarafından yetiştirilen çocuklar, aynı şeyleri başarma konusunda çok daha iyi bir şansa sahiptir, oysa daha düşük eğitim seviyesine sahip veya kariyer yapmayan ebeveynler, bu düzeyde bir desteği sağlamakta genellikle zorlanmaktadırlar.
Bununla birlikte, bu, sadece eğitimli kişilerin iyi ebeveynlik yapacağı anlamına gelmemektedir. Ancak sağlam bir eğitimi ve istikrarlı bir kariyeri olan ebeveynler, çocuklarını sosyal, zihinsel, ekonomik ve entelektüel olarak daha iyi desteklemeye yeteneklidirler. Bu sorun sadece Ezidilere özgü değildir; tüm dünya genelindeki azınlıklar benzer zorluklarla karşı karşıyadır. Örneğin, anadil kaybı önemli bir sorun haline gelmiştir, çünkü çocuklar genellikle yaşadıkları ülkenin egemen dilinde daha akıcı büyürler, kendi ana dillerinde değil. Kızların ve kadınların iyi bir eğitim almasına ve bağımsız birer birey olarak kendilerini inşa etmelerine izin verilmesi, onların çocuklarına Ezidi dilini (Ezdiki) öğretmenin önemini kavrama şansını artırır.
Erken evliliğin zararlarından bir diğeri ise boşanma riskinin artmasıdır. Boşanmanın kesin nedenlerini belirlemek zor olabilir, ancak bir şey net: Kadınların, sosyal baskı veya zorlama olmadan seçtikleri partnerle evlenmelerine izin verildiğinde, kalıcı bir evlilik olma olasılığı daha yüksektir. Çocuk evlilikleri—özellikle zorla yapılanlar—uzun vadeli zihinsel sağlık ve evlilik uyumu üzerinde olumsuz etkiler yaratır.
Daha eğitimli ve iyi konumlanmış bireylerin varlığı, tüm Ezidiler (mlete Ezdi) için dünya çapında faydalıdır. Daha güçlü bir Ezidi nüfusu ile, kendimizi daha iyi savunma, sesimizi uluslararası düzeyde duyurma ve belki de atalarımızın yurdunu, Ezdikhan’ı yeniden inşa etme ortak hayalimizi gerçekleştirme şansımız daha yüksektir. Ancak bunu sadece erkeklere güvenerek başaramayız. Eğitilmiş, saygı gören ve yüksek seviyelerde pozisyonlara sahip erkek ve kadın Ezidilere ihtiyacımız var. Gerçek başarı ve refahın yolu budur. Kızları sadece çocuk doğurabilmek için erken yaşta evlendirmek—eğitim ve kariyer gelişimi eksik olan bu çocukların toplumumuza güçlü katkılar yapmalarının pek mümkün olmadığı göz önüne alındığında—ve tüm yükü erkeklerden beklemek, safdilliktir. Başarılı herhangi bir millete bakın: Kadınlarının nasıl eşit şekilde toplumsal sorunları çözdüğüne göz atın. O toplumların nasıl güçlü ve refah içinde olduklarını görün.
Ve unutmayın—Sharfadin, birçok diğer dinden farklı olarak, erkek ve kadın arasında ayrım yapmaz. Etrafımızdaki distopik patriyarkal toplumlar tarafından fazlasıyla etkilenmiş durumdayız ve bu süreçte, hayatta kalma şansı ve umudu olmayan bir halk haline geldik.
