Ezidi’s eisen vertegenwoordiging bij de komende verkiezingen in Irak
Nu Irak zich voorbereidt op de parlementsverkiezingen op 11 november, bevinden Ezidi’s zich opnieuw op een kruispunt — tussen externe machtsstrijd en de voortdurende zoektocht naar echte vertegenwoordiging na jaren van ontheemding, marginalisatie en onvervulde beloften.
Dit jaar strijden zeven Ezidi-kandidaten om de ene quota-zetel die officieel voor Ezidi’s in de provincie Nineveh is gereserveerd. Maar ver buiten die ene zetel hebben tientallen Ezidi-kandidaten ervoor gekozen onafhankelijk of via allianties deel te nemen aan de algemene verkiezingen — vooral via de Ezidi Cause Alliance (تحالف القضية الايزيدية), een formatie die probeert de stemmen van Ezidi’s te verenigen rond gedeelde doelen van overleving, waardigheid en zelfbeschikking.
De slogan van de alliantie — “Onze zaak, ons overleven, onze eenheid, onze waardigheid” — weerspiegelt een sentiment dat diep resoneert in Shingal (Sinjar) en de ontheemdenkampen in Duhok, waar nog steeds meer dan 188.000 Ezidi’s wachten op de kans om naar huis terug te keren. Voor velen gaat het bij deze verkiezingen niet alleen om politieke participatie, maar ook om het terugwinnen van een stem die lang overschaduwd werd door regionale rivaliteiten en de belangen van externe machten.
Voorbij de quota
De Ezidi-quota-zetel, geïntroduceerd in 2005, was bedoeld om vertegenwoordiging te garanderen voor religieuze en etnische minderheden in Irak. Met slechts één zetel van de 329 in het parlement zijn de Ezidi’s — waarvan de bevolking meer dan een half miljoen bedraagt — echter al lange tijd ondervertegenwoordigd in de nationale politiek. Dit heeft geleid tot onopgeloste kritieke kwesties: de wederopbouw van Shingal, het lot van bijna 2.800 vermiste Ezidi’s, en het recht op zelfbestuur zonder externe inmenging.
De Ezidi Cause Alliance markeert een verandering in het politieke denken van Ezidi-kandidaten. In plaats van te concurreren om één quota-zetel, streeft de coalitie ernaar extra zetels te winnen in vrije competitie — een poging om een meer onafhankelijke en verantwoordelijke vertegenwoordiging op te bouwen die de wil van het Ezidi-volk weerspiegelt, niet de agenda’s van externe krachten.
Een strijd over de toekomst van Shingal
Shingal blijft een van de meest betwiste regio’s bij de verkiezingen in Irak. Meerdere politieke en militaire actoren proberen nog steeds invloed uit te oefenen op het district — van Bagdad en lokale partijen tot regionale machten met strategische belangen. De Overeenkomst van 9 oktober, ondertekend tussen Bagdad en Erbil in 2020, blijft het debat over het bestuur en de veiligheid van Shingal beïnvloeden. Veel Ezidi’s zien dit als een opgelegde deal die hun recht op zelfbeschikking negeerde en lokale bestuursstructuren ondermijnde die na de genocide van 2014 waren opgezet.
Terwijl sommige partijen proberen de Ezidi-quota-zetel als politiek instrument te gebruiken, benadrukken de Ezidi-kandidaten die bij de coalitie zijn aangesloten dat echte vertegenwoordiging van binnenuit moet komen — van degenen die de genocide, ontheemding en wederopbouw hebben meegemaakt.
De inzet van vertegenwoordiging
Bij de verkiezingen van 2021 werd de Ezidi-quota-zetel gewonnen met iets meer dan 3.000 stemmen — een cijfer dat zowel de fragmentatie van de Ezidi-stem als de teleurstelling van een bevolking weerspiegelt die nog steeds wacht op gerechtigheid en herstel. Dit keer hopen Ezidi-kandidaten en activisten dat een meer gecoördineerde aanpak kan leiden tot bredere vertegenwoordiging en sterkere belangenbehartiging in het parlement.
Voor het Ezidi-volk gaan deze verkiezingen over veel meer dan cijfers of zetels. Het gaat om politieke erkenning, het recht om terug te keren en de wederopbouw van Shingal — een land dat nog steeds de littekens draagt van ISIS’ poging om een volk en hun geloof, Sharfadin, uit te wissen.
Een moment van beslissing
Nu de politieke blokken in Irak zich voorbereiden op een nieuwe machtsproef, gaan de Ezidi’s deze verkiezingsronde met behoedzaam optimisme tegemoet. Of het nu via de ene quota-zetel is of via de bredere Ezidi Cause Alliance, de centrale eis blijft hetzelfde: het recht om zelf te spreken, handelen en beslissen.
In een politiek landschap dat nog steeds wordt gedomineerd door externe invloeden, blijven de Ezidi’s staan voor iets veel duurzamer — het geloof dat vertegenwoordiging niet vanuit macht, maar vanuit waarheid, geheugen en veerkracht moet komen.
Volg het werk van de Ezidi Cause Alliance op Instagram:yazidi.cause.alliance
