Kürt Podyumunda Ezidi Tasarımı: Saygı mı, Kültürel Özgürleşme mi?

Bir Kürt podyumu Ezidi mirasına saygı gösteriyor mu—yoksa onu silme riski mi taşıyor?

Son zamanlarda Instagram akışları, Milan’da bir Kürt moda tasarımcısının defilesine ait videolarla doldu. Genel tema, “Kürt” geleneği ve kültüründen esinlenen tasarımları sergilemekti. Ancak 7 numaralı parça, özellikle Irak’taki Ezidi kadınları tarafından giyilen geleneksel bir Ezidi kadın kıyafetiydi.

Başlangıç olarak, kişisel bir bakış açısıyla ve ideal bir dünyada, Ezidi Times bu eylemi tasarımcının masum ve dostane bir jesti olarak yorumlayabilirdi. Bu, iki dost ülke arasında yapılan bir hareket gibi görülebilirdi. Örneğin, bir Alman moda tasarımcısı, Hollanda, Fransa ve İtalya’nın geleneksel kıyafetlerini tasarımlarına dahil etse, bu saygı ve dostane bir hareket olarak değerlendirilirdi. Ancak bir Arap tasarımcı, koleksiyonuna “Arap geleneksel kıyafetleri” etiketi altında Asur kıyafetlerini dahil etse, bu daha emperyalist ve sahiplenici bir anlam taşırdı. Benzer şekilde, bir Azerbaycan tasarımcısı Ermeni ve İran geleneksel kıyafetlerini “Azerbaycan geleneklerinden esinlenen moda” adı altında kullansa, Ermeniler ve İranlılar bunu sevinçle karşılayıp “görülmüş” hisseder miydi?

Çevrimiçi yorumlara bakıldığında, birçok kişi koleksiyona dahil edildikleri için kendilerini takdir edilmiş ve teşekkür borçlu hissetmiş görünüyor. Ancak bu kişilerin kendilerine sorması gereken soru şudur: Neden kendi kültürünüzü kendiniz görünür kılamıyorsunuz? Neden geleneksel kıyafetinizi sunmak için bir Kürt’e ihtiyacınız var? Orta Doğu’daki Ezidiler neden görünmüyor ve bölgede kültürler, dinler ve etnik kimlikler sergilenirken neden daha fazla dahil edilmiyor? Cevap açıktır: Hem Irak hem de Kürt güçleri tarafından sansürlendiniz, gizlendiniz ve susturuldunuz. Araplar Irak’ta birleşik bir Arap kimliğini öne çıkarmayı amaçlarken, Kürtler bölgedeki azınlıkların kimliklerini çalmaya (evet, çalmaya) çalışıyor ve bunu yaparak yapay bir Kürt kimliği yaratıyor.

Peki, neden sadece Kürt siyasetiyle yakın bağlantıları olan Ezidiler davet edildi; örneğin Düzen Tekkal ve Wahhab Hasso? Nadia Murad, Pari İbrahim, Natia Navrouzov, Khdr Hajoyan, Rustam Bakoyan ve diğer tanınmış Ezidiler neden davet edilmedi? Başka bir deyişle, neden yalnızca Ezidi kimliğini defalarca küçümseyerek yapay Kürt anlatısına hizmet eden ve aslında Ezidi halkına zarar vermiş Ezidiler davet edildi?

Ezidiler, sizler de moda tasarımcısı, influencer, şarkıcı, oyuncu, sanatçı ve fotoğrafçı olma yeteneğine sahipsiniz ve zengin Ezidi kültürümüzü sunabilirsiniz. Kimliğinizi başkalarının kültürü kisvesi altında sergilemek için bir Kürt’e, Arap’a veya Türk’e ihtiyacınız yok.

Ezidi Times olarak, eski geleneklere sahip kadim bir halk olarak, sizleri bu konuyu daha eleştirel bir gözle incelemeye ve bu tür eylemlerin halkımıza yönelik tehlikelerini anlamaya davet ediyoruz. Ne zamana kadar kendinizi küçültecek ve boyun eğecek, geleneklerinizi ve kimliğinizi köklerini ve tarihlerini arayan kaybolmuş insanlara teslim edeceksiniz? Ve kimse bu kaygıları “agresif” veya “nefret dolu” olarak görmezden gelmesin: kültürel mirasını korumak ve huzur içinde bırakılmak istemek ne agresif ne de nefret dolu bir davranıştır.

Ezidiler, uyanın! Atalarımız binlerce yıl boyunca bunun için mi savaştı? Onların mücadelesini ve anılarını fatihlere boyun eğerek mi ihanet edeceksiniz?